بررسی تنوع ژنتیکی شاه بلوط اروپایی در جنگل های استان گیلان(شفت، فومن و شفارود)

استان گیلان به عنوان یکی از منابع غنی ذخایر ژنتیکی شاه بلوط اروپایی در ایران به حساب می آید. بررسی تنوع ژنتیکی موجود در این ذخایر ژنتیکی جهت شناسایی و معرفی ژنوتیپ های برتر اولین گام در هر برنامه مرتبط با حفاظت و توسعه پایدار کشت گونه های گیاهی است. در این پژوهش تنوع و ساختار ژنتیکی سه جمعیت شاه بلوط اروپایی مشتمل بر 41 ژنوتیپ در استان گیلان با استفاده از نشانگرهای ssr و pcr-rflp مطالعه شد. مناطق cpdna، با آغازگرهای td و k1k2تکثیر و به وسیله آندونوکلئازهای محدودکننده taqi و rsai هضم شده و قطعات حاصل توسط الکتروفورز ژل آگارز جداسازی شدند. قطعات محدود کننده حاصل از دو آغازگر td و k1k2هیچ پلی مورفیسمی را در میان افراد جوامع مورد مطالعه نشان نداد. از 14 نشانگر ssr، 10 میکروساتلایت پلی مورفیسم نشان دادند. در مجموع 31 آلل چندشکل شناسایی شد. میانگین تعداد آلل های مشاهده شده به ازای هر مکان ژنی معادل 10/3 است. متوسط هتروزیگوسیتی مشاهده شده و مورد انتظار به ترتیب 542/0 و 556/0 بدست آمد. میزان شاخص fst و جریان ژنی(nm) به ترتیب 174/0 و 18/1 بدست آمد، که نشان دهنده وجود تمایز ژنتیکی بالا بین مناطق می باشد. بیش ترین فاصله ژنتیکی بین جوامع شفت و شفارود و کم ترین آن بین جوامع شفارود و فومن . دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه ای براساس ضریب تطابق ساده و به روش neighbour joining، جوامع را به دو اصلی گروه تقسیم کرد. گرچه با نشانگر pcr-rflp تنوع ژنتیکی مشاهده نشد، اما نشانگر ssr تنوع ژنتیکی خوبی را درجوامع شاه بلوط اروپایی استان گیلان(شفت، شفارود و فومن) نشان داد و جدایی و موانع طبیعی جغرافیایی و انتقال بذور توسط انسان از جمله عوامل مهم در ایجاد تنوع ژنتیکی محسوب می گردد.